Verdeling na erfenis of scheiding

Zal ik een erfenis aanvaarden of verwerpen? Wat zijn de risico’s van een zuivere aanvaarding? Bij een zuivere aanvaarding bent u ook aansprakelijk voor de schulden van de overledene.

Wanneer moet ik aangifte van nalatenschap doen? Bij een erfenis of nalatenschap moet u aangifte doen bij de bevoegde belastingdienst. U heeft daarvoor in principe 4 maanden tijd, gerekend vanaf de datum van het overlijden. U vindt de aangifteformulieren online Soms kan een aangifte van nalatenschap complex zijn. Laat u adviseren door een fiscaal advocaat als u er niet uitkomt.

Heeft de overledene (de erflater) tijdens zijn leven giften gedaan? En zo ja: van wat en aan wie? Partners en kinderen van de overledene zijn beschermde erfgenamen. Zij kunnen dus recht hebben op een deel van deze gift. Daarnaast is het mogelijk dat een eerdere gift door de overledene verrekend moet worden met het latere erfdeel, zodat alle erfgenamen gelijk behandeld worden.

Heeft de overledene goederen in het buitenland? In dat geval kunnen er in het buitenland ook belastingen verschuldigd zijn (een vorm van erfbelasting bijvoorbeeld).

Heeft de overledene tijdens zijn leven al zijn inkomsten aangegeven? Is dat niet het geval, dan is eventueel een fiscale regularisatie nodig.

Heeft de overledene een testament gemaakt, of misschien zelfs meerdere? Is de tekst duidelijk? Heeft de overledene een ouder testament herroepen in een later testament? U kan online een opzoeking aanvragen in het centraal register van testamenten (CRT) of aan FB-tax vragen dit voor u te doen.

Welke zijn de valkuilen van de ‘wettelijke fictiebepalingen’ in de Belgische erfbelasting? Voorbeeld 1: heeft de overledene een gift gedaan in de 3 jaar voor zijn overlijden -waarover geen schenkbelasting is betaald – dan moet u daar nog erfbelasting over betalen. Voorbeeld 2: Als de overledene onroerend goed heeft verkocht, of in het algemeen via een geregistreerde akte een som heeft ontvangen in de 3 jaar voor zijn overlijden, zal de belastingdienst controleren of die som terug te vinden is in de aangifte van nalatenschap. Is dit niet het geval, dan is mogelijk erfbelasting verschuldigd over die som.

Wat als na vele jaren een levensverzekering (of ander actief) boven water komt waarvan u de begunstigde bent? Moet u dan steeds een aangifte van nalatenschap indienen? Er moet eerst worden nagegaan of de erfbelasting nog opeisbaar is, dan wel of er verjaring is.

Wat als een andere erfgenaam zijn deel van de erfbelasting niet betaalt? Kan ik aangesproken worden door de belastingdienst? Voor hoeveel moet ik dan eventueel opdraaien? Het antwoord op deze vraag verschilt: bent u een wettelijke erfgenaam of een testamentaire erfgenaam? Bent u in dit laatste geval een algemene legataris of niet? Bent u een wettelijke erfgenaam of een algemene legataris dan kan u, in verhouding van uw erfdeel, worden aangesproken door de belastingdienst.

De belangrijkste vraag die beantwoord moet worden is vaak:

Welke zaken moeten verrekend worden tussen de ex-partners? Bij een scheiding van samenwonende partners of een echtscheiding is het belangrijk na te gaan of er nog een verrekening moet plaatsvinden. Eén van de partners of echtgenoten heeft bijv. geschonken of geërfd geld geïnvesteerd in de gezamenlijke woning. Omgekeerd werd misschien een schuld van de ene partner betaald met gezamenlijk geld of met geld van de andere.
Heb ik recht op een deel van de groepsverzekering van mijn ex-partner? Voor wie gehuwd is zonder huwelijkscontract of onder een contractueel gemeenschapsstelsel komt de opvatting in de rechtspraak hierop neer dat de toekomstige verzekeringsprestatie tussen de echtgenoten moet worden verdeeld, indien en voor zover er tijdens het huwelijk bijdragen zijn gestort.
Heeft u het vermoeden dat er bepaalde goederen of geld zijn weggemaakt of verborgen? Ook in zo’n extreem geval kan de wet u te hulp schieten.